Küresel ekonomi, salgının başladığı 2020’den bu yana önemli çalkantılar yaşadı. Artan hammadde, nakliye ve işgücü fiyatlarının sonucunda 2022, enflasyonun dünya çapında hissedildiği bir yıl oldu. Uluslararası Para Fonu verileri salgınla başlayan süreçte küresel enflasyonun üç katına çıktığını gösterirken, pek çok endüstri yaşanan fiyat değişimlerinden etkilendi. Artan maliyetlerden etkilenen sektörler arasında sağlık da yer alırken, küresel danışmanlık şirketi PwC’nin verileri ABD Doları bazında sağlık fiyatlarındaki enflasyonun 2021’de %50 artışla %7 olarak gerçekleştiğini gösterdi. Estonya, Türkiye ve Tunus ofisleriyle Doğu Avrupa, Batı Asya, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da kamu ve akademik kurumlara, tıbbi malzeme ve sağlık hizmeti sağlayıcılarına pazar ve sağlık ekonomisi araştırmaları sunan ECONiX Araştırma, sağlık sektöründe üretim maliyetlerini etkileyen mal ve hizmet fiyatlarında yaşanan değişimleri incelediği yeni raporunda enflasyonun sağlık sektörüne etkisini ortaya koydu. ECONiX Araştırma Yönetim Ekibi Üyesi Dr. Birol Tibet, “Hazırladığımız rapor kapsamında hammadde, materyal, işgücü, nakliye, enerji gibi, sağlık teknolojilerinde üretimi etkileyen maliyetlerdeki fiyat değişimlerini inceledik” dedi.
Sağlık sektöründe üretim girdilerindeki maliyetler ABD Doları bazında %51 arttı
Çalışma kapsamında ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu, Umicore, Eurostat ve StatBel gibi kurum ve kuruluşların Aralık 2020 – Haziran 2022 döneminde yayımladığı veriler incelendi. Sağlık teknolojilerinin üretiminde kullanılan reçine, çelik, platinum, iridyum, paladyum, alüminyum ve yarı iletken hammaddelerin bu süreçte yaşadığı fiyat değişimlerinin ayrıntılı bir biçimde değerlendirildiği raporda, nakliye, işgücü, enerji gibi girdilerin artışları da göz önünde bulunduruldu. Analiz sonucunda, belirtilen süreçte tüm girdilerde ortalama fiyat artışının ABD Doları bazında %51 olduğu görüldü. Rapor için tıbbi malzeme ve cihaz üretim süreçlerinde kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarının analiz edildiğini belirten ECONiX Araştırma ekibinden Uzm. Selin Ökçün, “Salgına ilişkin endişeler normalleşirken patlak veren Rusya-Ukrayna savaşı, emtia fiyatlarındaki ve enerji maliyetlerindeki dalgalanmaların sürmesine sebep oldu. Öte yandan salgının başından bu yana görülen yarı iletken krizi de hala sona ermiş değil. Tüm bu girdiler sağlık teknolojilerinden özellikle tıbbi malzeme ve tıbbi cihazların üretim sürecinde doğrudan veya dolaylı olarak kullanılıyor. Sağlık teknolojileri gibi ikame edilmesi veya geciktirilmesi mümkün olmayan mal ve hizmetlerde bu fiyat değişiminden kaçınma şansı ne yazık ki yok” dedi.
En yüksek fiyatlar Mayıs 2022’de görüldü
Ortalama fiyat değişimine bakıldığında en yüksek fiyatların Mayıs 2022’de görüldüğü tespit edilse de, fiyatların 2022 itibarıyla Aralık 2020’deki değerlerinden çok yüksek seviyelerde seyretmesi dikkat çekti. Salgın döneminden itibaren küresel tüketici alışkanlıklarının değiştiğini, talebin arttığını, bu durumun da nakliyeden girdi maliyetlerine, pek çok kalemde fiyat artışlarına sebep olduğunu vurgulayan ECONiX Araştırma Yönetim Ekibi Üyesi Dr. Güvenç Koçkaya, değerlendirmelerini şu ifadelerle sonlandırdı: “ECONiX olarak incelediğimiz girdi fiyatlarının benzer şekilde genel trend olarak arttığını gözlemliyoruz. Ayrıca 2022 itibarıyla iki yıl öncesine kıyasla oldukça yüksek olan fiyatların yeni bir normale dönüştüğü görülüyor. Devlet, özel sektörde faaliyet gösteren sağlık sigortası sağlayıcıları ve bireysel tüketiciler artan fiyatlarla yüzleşiyor. Ortalama maliyet değişimin ABD Doları bazında %51 olduğu düşünüldüğünde, zayıflayan TL kuru ile Türkiye’de Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu bütçelerine başta olmak üzere bu artışın yansıyacağı söylenebilir. Bu nedenle önümüzdeki dönemde sağlık teknolojilerinin nihai tüketici fiyatlarında ABD Doları bazında da artış beklemek mümkün.”
