Vatandaşın nakit para bulamadığı bu ekonomik koşullarda bankacılık ve finans sistemi gerek kredi gerekse de çek işlemleri ile piyasaya yön veriyor. Fakat bazı dönemlerde bu hesaplarda da işlemler ihtiyacı karşılamadığı gibi bazı krizlere de sebep olabiliyor.
CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’nin verilerini değerlendirerek, iktidarın ekonomide toparlanma iddialarının aksine verilerin tam tersini gösterdiğini belirtti. Bakırlıoğlu, karşılıksız çıkan çeklerdeki artışa dikkat çekti.
KARŞILIKSIZ ÇEKLERDE ARTIŞ
Bakırlıoğlu, Haziran 2022’de karşılıksız işlemi yapılan çek sayısının 9 bin 61 olduğunu ve bu çeklerin tutarının 1.4 milyar lira olduğunu ifade etti. Karşılıksız çeklerin, bankalara ibraz edilen çeklere oranının adet bazında %0.6, yılın tamamında ise %0.7 olduğunu vurguladı.
Geçen yılın Haziran ayında ise karşılıksız çek işlemlerinin 9 bin 962’ye yükseldiğini ve bunların parasal tutarının 3.3 milyar lira olduğunu belirtti. Bu dönemde karşılıksız işlemi yapılan çeklerin, bankalara ibraz edilen çeklere oranının adet bazında %1.2 olduğunu ve geçen yılın tamamında bu oranın %0.9 olduğunu kaydetti.
BU YILKİ RAKAMLAR FACİAYI ORTAYA KOYUYOR”
Bakırlıoğlu, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Gelelim bu yıla, rakamlar ekonomideki faciayı ortaya koyuyor. Bu yılın haziran ayında karşılıksız işlemi yapılan çek sayısı adet olarak 15 bin 348’e çıkıyor. Parasal tutar ise 10.7 milyar liraya ulaşıyor. Karşılıksız işlemi yapılan çeklerin bankalara ibraz edilen çeklere oranı ise adet olarak bu yıl haziranda yüzde 1.8. Bu yılın ocak-haziran dönemindeki toplam oran ise yüzde 1.3. Bu mudur ekonomideki düzelme?
Bu yılın 6 ayında karşılıksız işlemi yapılan çeklerin toplamı 111 bin 886. 2022 yılının tamamında kaçmış? 123 bin 619. Peki geçen yılın tamamında kaçmış 146 bin 932. Bu yılın daha altı ayında 111 bin 886’ya ulaşmış. Altı aylık veriler bize karşılıksız çekte bu yıl patlama olacağını gösteriyor. Rakamlar adeta alarm veriyor. İktidar bu verileri görmüyor mu?”
“KARŞILIKSIZ İŞLEMİ YAPILAN ÇEKLERDE ALTI AYLIK TOPLAM, 67.9 MİLYAR LİRA”
Bakırlıoğlu, karşılıksız işlemi yapılan çeklerin son 3 yıllık tutarlarına da dikkat çekerek, “Karşılıksız işlemi yapılan çeklerin 2022’nin tamamındaki parasal tutarı 20.6 milyar lira. Geçen yıl ise 57.1 milyar lira. Peki bu yılın daha 6 ayında tutar ne kadar ? Altı aylık toplam 67.9 milyar lira. Parasal tutarda geçen yılın tamamı daha 6 ayda aşılmış” dedi.
“Bankalara ibraz edilen çeklerde, karşılıksız işlemi yapılma oran tutarı ise 2023 yılında ortalama 1,2 olarak gerçekleşmişken; 2024 yılının sadece ilk altı ayında 2,00 olarak görülüyor” diyen Bakırlıoğlu, “Tüm umudunu yüksek faize bağlayan iktidarı uyarıyoruz. Piyasa batıyor” ifadesini kullandı.
