Liberalizmin kuramcısı Adam Smith’in serbest piyasa ekonomisini özetleyen şu sözü ünlüdür “Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler”.
Bizim belediye başkanlarımız iktisadi sistem için kullanılan bu ilkeyi kentin imarında uyguluyorlar. “Değmeyin, bırakınız yapsınlar”
Doğu illerimizde olduğu gibi Kars’ta da, Konut yapımının ivme kazanması 1990’lı yılların ortasında başladı.
Belediyelerde şöyle bir anlayış yerleşti. “Yapsınlar da nasıl yaparlarsa yapsınlar”. “yatırım yapana engel olan yönetim” suçlaması ile karşılaşmaktan korkuyorlardı. Çünkü Türkiye’de inşaat yapmak kalkınma ile eş anlamlıdır. Gelişmiş ülkelerde ise, kalkınma demek teknolojiyi geliştirmek, üretimi artırmaktır.
İşte bu anlayışın bizi getirdiği nokta, Kars’ın içine düşürüldüğü durumdur.
Dünyanın her yerinde Kentler yapılanlarla güzelleşir, biz de tam tersi güzel olanı ortaya çıkarmak için ne yazık ki daha önce yaptıklarımızı yıkmak zorundayız.
Bunun en somut örneği Kars’tır. Özellikle Vali Sayın Rahmi Doğan’ın gayretleriyle Kars kalesi eteğindeki tarihi dokuyu ortaya çıkarmak ve yeniden kültürümüze kazandırmak için yıkıyoruz, başka çaresi yok.
Bu sorun sadece Kalenin etrafı için değil, Kentin her tarafı için geçerli.
Çok değil, 20-25 yıl sonra şimdi yaptığımız binaların da önemli bir kısmını yıkacağız. Çünkü bu yapılanlar vatandaşların huzur içinde, keyifle yaşamaları için değil, arsadan olabildiğince daha fazla para kazanmaya yönelik tasarlanmış, vatandaşa dayatılmıştır.
Belediye başkanı ayrımı yapmadan söylüyorum. Her dönemde yapılanlar veya yapılmasına izin verilenler şehrimizde imarın daha da bozulmasına, estetiğin kaybolmasına, kentin yaşanmaz hale gelmesine sebep olmuştur.
Kentin imarı sadece uzmanların çizdiği plandan ibaret değildir. Planın yönetilmesi çok daha önemlidir. Başkanlarımız bunu başaramadılar. Ahbap, çavuş ilişkisiyle planı yazboz tahtasına çevirdiler. Şehir planında yapılacak kişiye özel değişikliklerin sonuçta hepimizin zararına olacağını vatandaşlarımıza anlatamadılar. Kars’ı imar talancılarına peşkeş çektiler.
Kars’a yazık olmuştur. Verilen bu tahribatı gidermek çok hem de çok zordur. Türkiye’de eşi benzeri olmayan bu güzelim şehri berbat ettik. Etmeye de devam ediyoruz.
