Mahkeme kararına rağmen enflasyonu ölçtüğü madde fiyatlarını halktan gizlemeye devam eden Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) halkın yaşadığı gerçek fiyatlar yerine aşırı düşük fiyatlar kullandığı ortaya çıktı.
Gazeteci Alaattin Aktaş, TÜİK’in kendi yayımladığı verileri kullanıp, yayımlamadığı verilere ulaştı. Hesaplamalar gösterdi ki TÜİK’in yıllardır enflasyon hesabında kullandığı madde fiyatları gerçek piyasa fiyatlarının yanına bile yaklaşmıyor. Bugün 4 bin, 5 bin liradan başlayan özel doktor muayenesi TÜİK’e göre sadece 34 TL. Fiyatı 300 liraya çıktığı için vatandaşın yiyemediği pide TÜİK’in enflasyon sepetinde 98 lira. Vatandaş 10 bin liraya kiralık ev bulabilse hemen oturacak, ancak TÜİK’e göre hem de bugün 5 bin 845 liraya kiralık ev bulmak mümkün. TÜİK’in enflasyon sepetinde makarnanın kilogramı 29 lira, dana eti 433 lira, kuzu eti 518 lira, tavuk eti 101 TL’den satılıyor.
MAHKEMEYİ TANIMIYOR
TÜİK, fiyat artışlarını ölçtüğü mal ve hizmetlerin fiyatını düşük alarak halkın satın alma gücünü yüksek gösterirken enflasyonu düşük çıkararak da milyonlarca memur, emekli ve işçinin maaş zammının erimesine yol açıyor. Satın alma gücü yüksek gösterilerek halkın yoksulluğu kağıt üzerinde gizlenmiş oluyor. TÜİK ile benzer şekilde fiyat artışlarını hesaplayan İstanbul Ticaret Odası (İTO) ile Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) verileri de giderek ayrışıyor. En son haziran ayında TÜİK, aylık enflasyonunu yüzde 1.64, yıllık enflasyonu yüzde 71.6 hesaplarken ENAG aylık enflasyonu yüzde 4.27, yıllık enflasyonu yüzde 113.1 olarak açıkladı. İTO da aynı verileri sırasıyla yüzde 3.42 ve yüzde 82.14 olarak hesapladı. DİSK, enflasyon hesabında kullandığı fiyatları halktan gizleyen TÜİK’i mahkemeye verdi, kazandı. Ancak TÜİK mahkeme kararına da uymadı, kendi belirlediği fiyatlarla kendi hesabına uygun enflasyonu açıklamayı sürdürdü.
‘TÜİK’te fiyat yok, hesabı ben yaptım’
■ Gazeteci Alaattin Aktaş, TÜİK’in resmi sitesinde madde fiyatlarının yıllardır yer almadığını, ancak TÜİK’in kendi verileri kullanılarak birçok maddenin hangi fiyattan hesaba dahil edildiğinin hesaplanabildiğini söyledi. Aktaş, “Örneğin TÜİK’e göre 2022 Nisan ayında muayene ücreti 28 liraymış. O günden bu yana muayene ücreti nasıl olduysa sadece yüzde 19 artmış. Dolayısıyla bu hesap üzerinden TÜİK’in bugün doktor muayene ücretini 34 lira olarak dikkate aldığını, hesaplamasını bu fiyata göre yaptığını anlıyoruz” dedi. Fiyatların piyasa fiyatlarının çok altında kaldığına işaret eden Aktaş, enflasyon hesabında fiyattan ziyade fiyattaki değişimin önemli olduğunu, hesabın da buna göre yapıldığını belirterek, “Fiyat önemli değil diyenler var. Peki doktor ücretlerinin 2 yıl 2 ayda sadece yüzde 19 artması nasıl mümkün olabilir. Böyle bir artış nasıl izah edilebilir” diye sordu.
‘Çok sayıda muayene ücreti var’
■ TÜİK Başkanı Erhan Çetinkaya 34 liralık muayene ücretiyle ilgili olarak, “Çok sayıda muayene ücreti var. Özel de var, kamu da var. Toplumun büyük bölümü devlet hastanesinde muayene oluyor. Biz ortalama fiyatları alıyoruz” dedi. Çetinkaya, 2.5 liralık yumurta fiyatı için “30’lu yumurta tüketimi yüzde 90’ın üzerinde ve ortalama fiyatı 2.7 TL. Gezen tavuk yumurtanın fiyatı 5 TL. Ancak benim de kullandığım gezen tavuk yumurtası tüketimi yüzde 10’ların altında. Haliyle ortalamasının 2.5 lira olması normal” dedi.
‘Aspirin’in bile fiyatı 81 lira oldu’
■ CHP Ankara Milletvekili Deniz Demir, TÜİK binasının önüne giderek ortaya çıkan tabloyu kınadı. Deniz Demir, “Türkiye İstatistik Kurumu’nun enflasyonu hesaplamak için baz aldığı fiyat listesini görünce şok geçirdim. Bu kadar da olmaz artık. Bu fiyat tablosuna göre, uzman doktor muayene ücreti 34 TL, fakat eczaneye gidip bir kutu Aspirin almak istediğinizde fiyatı 81 TL. Makyajlı enflasyon rakamlarına bakınca aklımızla resmen alay ediyorlar” dedi. (anka)
‘TÜİK eliyle enflasyonu düşürmeyin’
■ EKONOMİST Doç. Dr. Oğuz Demir, “Asıl görevi halkın refahını düşünmek olan ekonomi yönetimi yine enflasyonu TÜİK eliyle düşürmekten vazgeçmeli” değerlendirmesini yaptı. Şeffaf olmayan yaklaşım nedeniyle verilere güvensizliğin “norm” haline geldiğini vurgulayan Oğuz Demir, “AKP’nin yıllarca devam eden başarısız ekonomi deneylerinin bedelini zaten eriyen ücretlerle ödüyoruz. Verileri sağlıklı hale getirmedikleri sürece de ödetmeye devam edecekler” açıklamasını yaptı.
‘Mehmet Şimşek’in inandırıcı olma ihtimali kalmadı’
■ TÜİK eski Başkanı Birol Aydemir, TÜİK’in bir taraftan madde fiyatlarını halktan gizleyerek diğer taraftan fiyat derlemelerinde çifte yöntemler uygulayarak inanılırlığını tümden yitirdiğini, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in bu verilerle inandırıcı olma ihtimalinin kalmadığını söyledi. TÜİK’in enflasyonu düşük hesaplayarak 85 milyonun hakkını yediğini, buna göz yuman siyasilerin de kul hakkına girdiğini ifade eden Aydemir, “Verileri yanlış açıklayan bürokratlarla buna göz yuman siyasilerin soruşturma geçirip cezalandırılması gerekir. Açıkça işlenen bu suçun 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası var” dedi. Aydemir, Bakan Mehmet Şimşek’in iş başına gelir gelir gelmez ilk iş olarak TÜİK’in verilerini düzeltmesi ve gerçek verileri yayımlar hale getirmesi gerekirken bunu yapmayarak güven verme şansını kaybettiğini ifade etti. Aydemir, kendisinin defalarca TÜİK’in yanlışlarını ortaya çıkardığını belirterek “TÜİK madde fiyatlarını düşük göstererek halkın satın alma gücünü kağıt üstünde yükseltiyor. Doktor ücreti 34 lira olunca sanki herkes doktora gidebilirmiş gibi veri oluşuyor” dedi.
