Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye arasında tam anlamıyla ‘vize krizi’ yaşanıyor. Krizin nedeninin Türkiye’deki Suriyeliler ile düzensiz göçmenler olduğu aktarılırken, yaklaşık üç yıldır süren vize sıkıntısının son haftalarda arttığı öğrenildi.
AB ile Geri Kabul Anlaşması imzalayan Türkiye, hem bu anlaşmanın aleyhine uygulandığını, hem de ‘üyelik süreci ve vizesiz seyahatla ilgili’ verilen sözlerin tutulmadığını görünce geri alımı durdurdu. Bunun üzerine, başta Almanya olmak üzere tüm Avrupa ülkeleri de Türk vatandaşlarına vizeleri durdurma noktasına getirdi.
YÜZDE 90 ORANINDA SORUŞTURMA
AB, vizeleri iyice kısıtlarken, Türkiye’deki Suriyeli ve Afganlar nedeniyle ‘Güvenlik soruşturması kuralı’nı genişletti. Bu kapsamda vize reddinde oranlar yüzde 50’leri aştı. Vize isteyenlerle ilgili güvenlik soruşturmaları, 2020 öncesinde yüzde 5 iken, geçtiğimiz aylarda yüzde 90’a yükseldi.
AB ile Türkiye arasında restleşmeye varan ‘vize sorunu’ aşama aşama şu şekilde geldi:
1) GERİ KABUL YÜRÜMEDİ: Avrupa Birliği ile Türkiye arasında imzalanıp 2016’da yürürlüğe giren Geri Kabul Anlaşması gereği, AB üyesi ülkeye ulaşan bir Suriyeli ya da başka göçmen, siyasi iltica hakkı alacak durumda değilse, Türkiye’ye gönderiliyordu. Yerine Avrupa, Türkiye’den seçtiği başka göçmeni alıyordu. Böylece nitelikli veya eğitimli göçmenler Avrupa’ya gidiyor, diğer kişiler ise Türkiye’de kalıyordu.Bu sistemle Avrupa, yılda ortalama 5000 seçilmiş göçmen aldı. Türkiye’nin bundan rahatsız olduğu öğrenildi.
2) VİZESİZ AVRUPA SÖZÜ TUTULMADI: Geri Kabul Anlaşması imzalanırken, ’90 günlük vizesiz seyahat’ sözü ile AB üyelik sürecinin yeniden başlaması sözünü veren Avrupa Birliği, bu sözlerini tutmadı. Bunun üzerine, Türkiye reaksiyon gösterdi ve 2020’den itibaren bu şekliyle Geri Kabul Anlaşması’nı uygulamamaya başladı.
3) AVRUPA DA VİZEYİ SERTLEŞTİRDİ: Türkiye’nin tavrı üzerine AB, hem vize vermeyi yavaşlattı, hem de güvenlik soruşturmaları getirdi. Güvenlik soruşturmasının temelinde ise, Suriyeli ve Afganlar’ın Türk vatandaşlığın almaları, isimlerini basit şekilde online değiştirip ‘Türk ismi almaları’ yatıyor. Avrupa, bu durumdan sonra vizeye başvuran herkes için Güvenlik Soruşturması talep etti. Güvenlik Soruşturmaları için dosyalar Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı’na gönderiliyor.
4) AB İLE İŞ YAPANLAR MAĞDUR: AKP iktidarının, hesapsız-kitapsız imzaladığı Geri Kabul Anlaşması’nın doğurduğu bu kriz, AB ile iş yapan Türk vatandaşlarını da etkiledi. AB içinde vize karşıtı bir ‘konsensus-uygulama birliği’ oluştu ve şu sıralar az sayıda kişi vize alamıyor.
5) AİLE BİRLEŞİMLERİ DE DURDU: Vizedeki bu kriz, sadece iş dünyasını ya da turist vizesi almak isteyenleri değil, Almanya’dan evlenenleri de olumsuz etkiliyor. Türkiye’deki eşini ya da çocuklarını yanına aldırmak isteyenler, bir yılı aşkın süredir vize randevusu bekliyor. Randevu alınabilirse, işlemlerin bitmesi de yıllar sürecek.
