Türkiye Cumhuriyeti, 100 yıllık geçmişinde Kore ve Bosna’ya asker göndermiş olup Suriye ve Irak’ta sınır ötesi operasyonlar yapsa da, yalnızca bir kere farklı bir ülkede topyekun savaşa girişti. Kıbrıs’ta Kıbrıs Türklerine yönelik cinayet, asimilasyon, katliam ve etnik temizlik girişimlerine karşı 20 Temmuz 1974’te Türkiye Ada’ya müdahale etti. ‘Ayşe Tatile Çıksın’ parolasıyla girişilen harekatın sonunda Türklerin yoğun olarak yaşadığı Ada’nın Kuzey’i kontrol altına alındı.
Kıbrıs Barış Harekatı’nın 49. yılında asırlık bir problem haline gelen Kıbrıs meselesini derinlemesine inceleyip harekatın perde arkasını sizler için derledik.
Doğu Akdeniz’de bir Ada Kıbrıs. Yüzlerce yıldır Akdeniz’de hakimiyetini korumak isteyen medeniyetlerin kendi kontrolünde tutmak istedikleri son derece stratejik bir bölge.
1923’te imzalanan Lozan Antlaşması sonrası Türkiye, Kıbrıs Adası üstündeki tüm haklarını Büyük Britanya’ya devrettiğini kabul etti.
Kıbrıs’ta Enosis’i yani Kıbrıs’ın Yunanistan’a bağlanmasını savunan milliyetçi Rumlar, Türkleri bu amaçlarını gerçekleştirebilmek için önlerindeki engel olarak görüyorlardı. Onlara göre, Ada’daki Türk nüfusu ne kadar azalırsa Kıbrıs’ın Yunanistan’a bağlanması o kadar kolaylaşırdı.
15 Temmuz 1974’te Ada’da Enosis yanlısı milliyetçi Rumlar, darbe yaparak yönetimi ele geçirdi. Bunun anlamı çok açıktı. Kıbrıs’ın Yunanistan’a bağlanması için Ada’daki tek engel olarak kalan Türkler ortadan kaldırılacaktı. Bunun için harekete geçtiler.
Türkiye’de o tarihte CHP ile MSP koalisyonu vardı. Başbakan Bülent Ecevit, Başbakan Yardımcısı ise Necmettin Erbakan’dı. Her iki lider de harekat konusunda uzlaştılar.
Türk paraşütçüler ve çıkartma birlikleri kısa zaman içinde Girne’ye yerleşti. Ancak Kıbrıs içlerine hareket etmedikleri için güvenliği tam anlamıyla sağlayamadılar.
Cenevre’de bulunan Türkiye Dışişleri Bakanı Turan Güneş, Başbakan Bülent Ecevit’i arayarak “Ayşe Tatile Çıksın” dedi.
Kıbrıs Barış Harekatı sonucu Türki Silahlı Kuvvetleri 498 şehit verdi. Kıbrıs Türkleri arasından ise 70 mücahit yaşamını yitirdi. Harekat sonrası Türkiye uzun yıllar ambargo altında yaşamak zorunda kaldı.